Cảm Tạ Ơn Đời

Vi Khuê

Cho tôi ngồi đây
dâng hai bàn tay
cho tôi ngồi đây
cảm tạ ơn đời
vườn cây đó trái ngọt lành biết mấy
đã cho tôi, người đã cho tôi

Trái màu xanh, này nhé, thuở đôi mươi
tôi đã ngậm vú mẹ đời thơm ngát
trái màu tím, thưa, là tím nhạt
tím lòng tôi màu tím hoa sim
người yêu ơi muôn thuở tôi đi tìm
màu tím nhạt để lòng em thương nhớ
trái màu đỏ, thưa mẹ, là trái cấm
mẹ cũng cho con ướt đẫm lòng son
dang hai tay níu chặt, ôm tròn
tham lam thế đã vừa tay bé nhỏ

Tôi ngồi đây ca mặt trời rạng rỡ
ôi thiên nhiên, ôi rừng xanh, lụa đỏ
trái ngọt lành hỡi mẹ hái cho con
con cưng yêu của mẹ - con quỳ dâng
lời cảm tạ mẹ đời nuôi nấng
xác thân này - không một chút ăn năn

Xác thân tôi, thưa mẹ, chỉ là thừa
sự có mặt cũng không cần thiết nữa

Tôi xin ngồi đây như một con mèo nhỏ
rất ngoan hiền, gởi lại tiếng kêu thương

1968

Thanks To Life

Translation by Nguyễn Huỳnh Điệp

Here I am, raising my hands
Here I am, offering life my thanks
The garden that has given me
Sweet and wholesome fruits from the life tree

The green fruit - when I was twenty
I enjoyed the sweet milk that life offered me
The violet fruit, in a rather light shade
that's given my heart a color violet
like a flower beloved
The violet I've always missed
The red fruit, dear life-mother, the forbidden
To my distress you have given
I've stretched out my arms, eager
greedily taking the offer

Here I am, praising the glorious sun
Oh nature, green forests and red fire
You've given me fruits that were sweet and fine
Here I am, your beloved child
I sing my thanks to you for having raised
this body - no regret

My body is, dear mother, no longer needed
Its presence, a redundancy

Cảm ơn Tạo Hóa

Vi Khuê

Cảm ơn Tạo Hóa sinh ra tôi
bản chất ngàn năm không mất nổi
sinh ra tay trắng giữa cuộc đời
tư sản tôi còn nguyên một khối

Tôi biết đường tôi đi hôm nay
bàn tay khối óc và gân máu
tất cả đều không giống cỏ cây
tất cả đều không giống một ai

Tôi chẳng sinh ra như giọt nước
đúc khuôn dài ngắn đổ từng hột
thành anh lính nhỏ mặc đồng phục
vô thủy vô chung về đại dương

Tạo hóa sinh tôi rất riêng biệt
cá tính vươn dài theo thức thao
tôi xin từ chối mặc đồng phục
để lớn khôn vừa với rộng cao

1970

Thanking the Creator

Translation by Nguyễn Huỳnh Điệp

Thanks to the Creator for my being
my own personality will never cease existing
I came to life bare-handed
with the nature of a capitalist

I know the way I am following
my hands, my brain and my veins
all are different from any inanimate thing
all are a far cry from any other human being

I was not created like a drop of water
neither one of the casts that are all similar
nor one of the identical soldiers in uniforms
all those behave to a norm

I was distinctively created
my characters develop to my knowledge
I refuse being the same as others
I wish to help myself reach further

Buồn Sa

Vi Khuê

Buồn sa giòng sông thu chiều
không nghe cuồng nộ sóng triều dâng dâng
hiu hiu - trời hiu hiu buồn
mây - trên lũng thấp. Gió - luồn trong cây

Mờ xa - trăng từ xa lên
nhân gian thiếp ngủ - rừng chim bay về
hoàng hôn - hoàng hôn lê thê
nghe trong tịch mịch niềm thê thiết vàng

Hay là mùa thu chưa sang
hay là ngọn lá nằm ngang - ngang cành
hay là mùa thu còn xanh?

1994

Melancholy

Translation by Chử Nhị Anh

Melancholy set in on the river this Autumn afternoon
The rising tide displayed not the usual rage
The air sadly sagged with a feeble cold breeze
Cloud- on top of the low valley. Wind- threading through the trees

Distant and misty - Moon came up from afar
Human kind was asleep - Birds having flocked to their nests
The dallying sunset loitered and lingered
In the solitude, one could almost hear a mournful tale

Could it be that Autumn had not set in
Could that be just a leaf - on a branch
Could it be that Autumn was still green?

Biệt Ca

Vi Khuê

Ta tưởng Ngươi
đi về phương Đông
Ta rót cho Ngươi
chén rượu hồng
Rượu sẽ mềm môi
Ngươi sẽ khóc
Ta cười, Ngươi
có hiểu gì không?

Ta tưởng Ngươi
đi về phương Tây
Ta rót cho Ngươi
chén rượu đầy
Rượu sẽ làm cay
đôi mắt ướt
Ta nhìn, lệ rớt
giữa lòng tay

Ta tưởng Ngươi
đi về phương Nam
Ta rót cho Ngươi
chén rượu tràn
Rượu sẽ làm hoen
thân áo bạc
Ngươi về. Khật
khưỡng dưới trăng tan

Ta tưởng Ngươi
đi về phương Bắc
Ta rót cho Ngươi
chén rượu ngọc
Rượu sẽ vì ta
nói với Ngươi:
Vĩnh biệt. Đừng
quay nhìn ngõ trúc!

Ta tiễn Ngươi. Ồ
Ta tiễn Ngươi
Rừng phong không gió
trời không mây
Hoa đâu, để
ngát thơm vườn ngự
Ta tiễn Ngươi mà
Ta tiễn Ngươi!

1991

Parting Rhapsody

Translation by Chử Nhị Anh

Here's to You
who set out to the East
Here's for You
a glass of wine red
Wine-softened lips
You shall weep
I laugh,
do you understand why?

Here's to You
who set out for the West
Here's for You
a glass filled to the top
Wine-stung eyes
You shall weep
I look,
tears drop down my hand...

Here's to You
who depart down the South
Here's for You
an over-filled glass
Wine-bleached shirt
You shall walk
swaying under the bleary moon

Here's to you
who's going up North
Here's for you
a jade glass of port
On my behalf,
to You it will bid
farewell,
Don't look back at the bamboo gate

Good bye. Hey
Good bye.
No wind through the woods, cloudless sky

No hyacinth for this scentless night

Good bye to You
Good bye!

Vườn, Hoa vào Thu

Vi Khuê

Bình thường, tôi vẫn bình thường
sớm mai trở dậy soi gương vẽ mày
ngó bàn tay, ngó bàn tay
tay năm ngón chẳng hao gầy ngón mô

Vén lên sợi tóc mai thừa
nghe như từ tạ cũng vừa tháng năm
chân mang guốc gỗ ra thăm
đào xoan mấy cội đứng nằm dưới sân

Vườn thơm đâu có ngại ngần
dâng ta một đóa hoa hồng đỏ tươi
xanh um ở phía sau đồi
rợp lên rau cải rau mùi của ta

Thương chưa, bầu vẫn ra hoa
cành non lá nõn la đà ấp yêu
lá sao lá uốn mỹ miều
cành sao cành dịu dàng leo phủ giàn

Trời xanh, cỏ biếc, thu vàng
hai con bướm đậu tan hàng, ngẩn ngơ
nhớ ngày bụi phấn vào thơ
mùa xuân sao để thẹn thùa đi qua

Đừng làm vỡ giấc mơ hoa
giữ cho em trọn đường qua lối về

1990

Garden, Flower in Autumn

Translation by Chử Nhị Anh

Usual, I felt quite usual
A morning waking up, with a mirror, painted my eyebrows
Looked at my hand, looked at my hand
It had five fingers, none were particularly thin

Tidying up a protruding hair
I felt time's progress in the air
Putting on my wooden clogs and went to see
in the courtyard the several cherry trees

The sweet smelling garden did not hold back
Offered me a bulb of rose radiantly red
Behind the hill the very green
urged on my lush herb and spice garden

How lovely, the calabash still had flowers
Young vines dropped low with tender leaves
How beautiful were these leaves that twisted
How the vines so gently climbed and covered the frame

Yellow fall, green grass, blue sky
Two bewildered butterflies landed out of line
Recalled when powder-fragrance started into poetry
How could I have let spring days gone by so regretfully

Don't shatter the flowery dream, my dear
Please preserve for me the melodies of my years

Mà Thương Đến cả Vệ Đường Hoa

Vi Khuê

Gởi Người Dalat, xưa, sau
Trái đất có lẽ sẽ phải nổ
lúc ấy rồi ta cũng tiếc thôi
tiếc sao những buổi rong chơi phố
những buổi nhìn mây, buổi ngó trời...

Xuân này ở Mỹ sao mà lạ
bỗng rộn ràng lên chuyện tiếc thương
và nhớ, và yêu Đà Lạt quá
yêu, ồ yêu nhỉ! nhớ, sao không?

Nhớ đồi Cù mướt xanh trong gió
biệt thự hồ bên đứng ngắm xa
ngựa trắng, tóc hoe vàng, trước ngõ
nàng công chúa Thượng áo hoa cà...

Lên đồi. Lên đồi. Lên đồi cao
những cô con gái má hồng au
những chàng trai gắn Alpha đỏ
Đà Lạt mù sương một sớm nao!

Ai tặng cô em một nhánh đào
một nụ hồng lá thắm xôn xao
và ai âu yếm cài lên tóc
để đến nay cô nhớ ngọt ngào?

Bùi thị Xuân còn thơm giấc mơ
thì người cứ dệt gấm thêu thơ
còn ai thiếu phụ chiều nay mộng
hãy nhớ sân trường Đại học xưa.

Và rừng. Và thác. Và thung lũng
và gió từng cơn buốt thịt da
Đà Lạt. Trời ơi! Giờ ấm lạnh?
Mà thương đến cả Vệ Đường Hoa!

1994

Even for the Flower By the Road

Translation by Chử Nhị Anh

On that day that the earth explodes
I will be wistfully looking back
Recalling my happy steps that wandered the promenades
My eyes that wondered at the clouds, and the sky...

This American spring, it is different yet
A sudden feeling of longing and regret
for Dalat
Yes, I miss, and - my heart aches for it

In my mind’s eye, the green Golf Hill shimmered in morning sun
A lakeside villa sat gazing at the horizon
A white horse with bleached-yellow mane
The girl in pumpkin-colored dress, a princess of the highland

Up this hill. Up this hill. On the top of the hill
Young girls with faces pinkish, quite blush
Young men with red alphas on the epaulettes
A certain misty morning in Dalat

Who handed her a cherry flower twig
A bulbous rose with excitingly green leaves
Who gently put it in her hair
For her always to cherish

Who handed her a cherry flower twig
A bulbous rose with excitingly green leaves
Who gently put it in her hair
For her always to cherish

And the woods. And the waterfalls. And the valleys
And the blustery winds that chilled the skin
Dalat. My God. How's the weather in that place?
So much love - even for the Flower by the road

Người Đi Lên Núi

Vi Khuê

Người đi lên núi ngậm điếu thuốc
đi một mình, đi để kiếm tìm
dấu một bàn chân mà bữa trước
trong mơ đã thấy hiện nàng tiên

Người đi lên núi ngó xuống biển
biển trào sôi sóng biển dâng lên
làm sao biển phủ lên đầu núi
để ngủ ngàn năm một giấc yên

Người đi lên núi mang về núi
lòng khe róc rách mũi chon von
hòn non bộ biếc không như núi
ngồi nhìn, đôi mắt biếc như non

Người đi lên núi lại lên núi
chẳng nhớ nhân gian buổi trở về
cửa động chẳng đâu tìm thấy dấu
bàn-chân-trong-mộng quá yêu mê

He Went Up the Mountain

Translation by Chử Nhị Anh

He went up the mountain, a pipe in his mouth
Walking alone, walking and searching
The print of a foot last night did he see
In a dream, that of a fairy’s

Reached the top, he looked down at the sea
Filled with rough waves hurling up and up
Wished the sea covered the mountain head
So in a thousand-year sleep he then would rest

He went up the mountain, and then came back
With a singing mountain creek and the protruding cliffs
But it’s only a bluish miniature rock set
That he was now staring at with blue eyes

He went up to the mountain, again he did
not remembering when he returned to man’s world
Found no trace outside the mouth of the cave
of the loving foot in the vivid dream

1990

Tôi Thấy Chàng Như Sao

Vi Khuê

Tôi thấy Chàng
tóc búi cao
áo lụa bạch

Tôi thấy chàng ngồi đó
“huếch hoác
huênh hoang
khề khà
khệnh khạng*”
tôi thấy Chàng
như sao

Tôi thấy Chàng bên hoa đào
nghe chim lồng lao xao
trước ông Vua khoan hòa nhân hậu
ôi! quần thần và chúa thượng
một thuở nào
đẹp đẽ làm sao

Tôi thấy Chàng đi ra đi vào
ngắm hoa đào
lấm tấm
lẩm bẩm
lẩm bẩm
rồi đột ngột
thốt
“Xuân nhật bất văn sương lộp bộp
Thu thiên chỉ kiến vũ bài nhài*”

Chàng là ai
Chàng là ai
chân mang hài
đi ra đi vào
tôi thấy Chàng như Sao!

6-2000
* Chữ dùng trong một bài thơ của Cao Bá Quát

I Saw a Star in Him

Translation by Chử Nhị Anh

I saw him
Hair bundled up high
Wearing a white silk robe

I saw him sit there
“Laugh with half-opened mouth
Speak with wide openness
Talk a drawn-out drawl
Move like an important guest*”
I saw him
like a star!

I saw him by the cherry flower
Listen to the noisy caged birds
I thought of a benevolent king
Oh. The King and his Court
once upon a time
So beautiful!

I saw him walk in and walk out
Contemplate the spotty cherry petals
Mumbling
Mumbling
And suddenly
he spoke:
“Ver deis nullus audio ros clunk clunk
Autumnus caelum unice video pluvia yuck yuck*”

Who was this man
Who was this man
Feet wearing fancy shoes
Walking out and walking in?
I saw a star in him!

* From a poem by Cao Ba Quat, a great Vietnamese poet

Tấm Lòng Với Nguyễn Du

Vi Khuê

Viết xong bài Nguyễn Du
ngủ mười giờ mới dậy
thấy qua ngọn đèn mờ
cả một trời hoa nở

Ồ, hoa đâu mà hoa
mới vào xuân mấy bữa
nghĩa là tuyết đang mùa
cỏ cây màu trắng xóa

Chỉ lòng vui như hội
vì tằm đã nhả tơ
nhả không còn một sợi
nên nhẹ nhàng như mơ

Hết rồi, chẳng còn chi
vấn vương trong lòng nữa
những gì tôi ấp ủ
tự những ngày xưa, xưa

Tấm lòng với Nguyễn Du
mỗi người, một món nợ
hôm nay trả được rồi
nên, một trời hoa nở

1996

Debt to Nguyen Du*

Translation by Chử Nhị Anh

Finished up a poem for Nguyen Du
Slept for ten hours straight
Through the diminishing lamp's light
Flowers filled the sky

Oh, look at all those blooms!
It's barely spring yet
And it's a snow season
still white on lawns and trees

The silver thread joyfully vibrated
For the silkworm had spun its last
And she having nothing left
Felt light as if in a dream

No more, there is nothing left
Nothing to keep the mind on edge
All the things I had long cultivated
Since that day long, long ago

Debt to Nguyen Du!
- Everyone has a debt -
Today mine's been paid
Flowers fill the sky

*Nguyen Du is Vietnam’s National Poet

Hòa Điệu Cùng Vũ Trụ

Vi Khuê

Cho tôi xin trọn quyền đôi phổi thở
cho tôi xin chút ánh sáng mặt trời

Cho tôi nhìn theo đôi cánh xa xôi
loài chim nhỏ trên nền trời rộng rãi

Cho tôi tiếc ngày qua không trở lại
như hoàng hôn lưu luyến ánh dương hồng

Cho tôi nuôi mầm hy vọng chờ mong
ngày tươi sáng thay đêm buồn u tối

Cho tôi khóc trên đường đi lạc lối
như em thơ xa khóc bóng mẹ hiền

Bao nhiêu đời say giấc ngủ triền miên
một buổi sớm biển gầm vang sóng dội

Cho tôi được thốt lên lời ca ngợi
vẻ nhiệm mầu cao cả của thiên nhiên

Cho tôi xin những phút sống bình yên
như vũ trụ ngủ nghê khi đêm về lặng lẽ

Kìa! muôn chim trên cành đang thỏ thẻ
như chim kia, tôi muốn dạo cung đàn

Hát ca bài tình tự giữa trần gian

1964

In Harmony with the Universe

Translation by Nguyễn Huỳnh Điệp

Let me have the sole right to my lungs
Let me have some light from the sun

Let my eyes follow the distant wings
High in the sky the little birds fly

Let me regret the time that's passed
Like the twilight regretting the sun rays

Let me grow my hope in wait
For bright days to replace dreary nights

Let me cry, lost in my journey
Like a child cry at the shadow of her departed mother

The sea has been asleep for ages
This morning wakes up roaring furious

Let me speak up my praises
To nature so wonderful and great

Let me have the minutes living in peace
Like the universe resting when night quietly returns

Behold! Birds are twittering in the trees
Like them, I'd like to play my melodies

Sing a love song on the world stage

Chào Nắng

Vi Khuê

Chào nắng ban mai! Nắng nõn nà
Nắng cho lòng nở rộ cành hoa
Chói chang trước dậu màu lam ngọc
Xán lạn bên song khóm trúc ngà
Vút một trời thơ mây vẽ gấm
Xòe đôi cánh mộng bướm vờn hoa
Nghe trong hơi đất thơm tình đất
Và giữa thinh không rộn tiếng gà

Hello Sunshine

Translation by Chử Nhị Anh

Hello morning sun! Beautiful and white
Makes my heart blossom as a flower
Shining on the hedgerow a jade light blue
Bright on the fence an ivory bamboo
Bold strokes on the poetic sky, clouds drew brocade
Spreading their dreamy wings, butterflies hovered over roses
From the ground rose the lovely smell of earth
Several cocks crowed and broke the still air

Trưa ở Virginia

Vi Khuê

Giữa trưa nắng đổ vàng sân
nhà ai ngói đỏ bâng khuâng phượng về
võng dài kẽo kẹt thân tre
sông chao thuyền lại, chèo nghe đã gần

Ôi nàng sưởi ấm lưng ong
ngồi chi dưới bụi trúc hồng ngẩn ngơ
kìa con sóc nhỏ, bâng quơ
óng lưng mềm lụa nhảy bờ cỏ thơm

Vườn rau diếp cá xanh um
ớt hai hàng đỏ rực khung cửa chùa
lần tràng hạt, niệm nam mô
sư lên cầu gỗ nhìn trưa dưới cầu

Nằm êm trong nắng trưa sâu
tưởng chiêm bao, những chuyện sầu đã qua

1990

Midday in Virginia

Translation by Cao Biền

Midday sunshine poured gold down on the court
Flamboyants blossomed over someone’s red-tiled roof
Against the bamboo trees creaked the long hammock
Its oars nearing, swaying on the waves, came a boat

Hey, bee-waisted young lady basking in the sun
under a rose bamboo bush - why was your face vacant?
There, a wandering small squirrel
jumped over green grassy hump curling its velvet back

The green herb and spice garden was so lush
Two lines of red pepper trees reddened the pagoda gates
Chanting his prayers, counting his beads
a monk stepped onto the wooden bridge to see noon under it

Lying still in the depth of the noon sun
All my grief seemed but a dream

Thu ở Virginia

Vi Khuê

Đã nắng đào tuôn khắp nẻo đường
Mùa thu! và đất rất thơm hương
Nõn nà mây trắng giăng trời biếc
Phơ phất sương lam ướt nụ hường
Nhớ một con thuyền xưa lạc bến
Đau nghìn trang giấy mới nên chương
Chút ray rứt nọ từ thiên cổ
Lẽo đẽo theo mình quá đại dương

1984

Autumn in Virginia

Translation by Nguyễn Huỳnh Điệp

Over everywhere the sunshine is spreading
In the autumn the soil seems sweet smelling
Across the blue sky hang some clouds in white
Flower buds bathe in the thin flying fog
Recalled an ancient strayed boat
Bled over thousands of pages to make a good verse
Since time immemorial came some anxiety
followed right behind overseas to make me worry

Sáng Thu Thứ Bảy

Vi Khuê

Em bấm số. Và em gọi anh
ríu rít ngoài kia chim trên cành
chim ơi, có biết lòng em rộn
như tiếng reo dài của trái tim

Chim có biết hôm nay thứ bảy
thứ bảy giòn như tấm kẹo gương
thứ bảy để chân buồn muốn nhảy
để bảy giờ em gọi người thương

Anh hứa đi, là: quên hết thôi
bằng đôi chân quẫy mặt sàn vui
bằng đôi tay xiết eo thon nhỏ
em hứa: cho anh vị ngọt đời

Em gọi Anh ơi sáng thứ bảy
trời thu hồng thung lũng vàng hoa
anh hãy khóc khi lòng run rẩy
nghe chuông reo: anh đợi em mà

Anh đợi em. Và em gọi anh
trời thu mây tím lá thu xanh
trời thu mây tím hồn em tím
con chim hót tím ở trên cành

Autumn Morning on Saturday

Translation by Vũ Đức

Dialing and calling you
Outside on the tree-branches gaily the birds sing
Birds, you know my vibrations
in tune with this song in my heart?

Birds, you know today is Saturday
Saturday is as crisp as a sweet
Saturday causes bored legs to dance
for me to call lover at seven

Promise me, darling: forget all
With legs strongly tread on the floor
With hands hugging small, slim waist
I promise you the sweetness of life

I call my Darling Saturday morning
The pink sky in autumn, the valleys yellowed with flowers
Please weep at the vibration of your heart
At the ringing of the bell: you have waited for me

You have waited for me and I call you
Autumn sky violet clouds green autumn leaves
Autumn sky violet clouds, my heart violet
A bird sings violet on a branch

Saule"

Translation by Bernard Detrez

Je l’ai aimé dès l’âge de dix ans
chaque heure, chaque minute, j’ai respiré
son souffle, n’en connaissant pas d’autre

Le lait maternel qui m'a nourri
c’est la langue pâle de la poésie de T’ang
m’a élevé: les saules, la vie dans le pavillon, et la splendeur
du Palais aux neuf étages des Han et la lune Hsun-yang

Me nourrissant, il ma nourri de rêves
des milliers de rêves Liao Chai rêvant de lui
òu est la rive Ku-su et son bateau à l’ancre
òu, mille ans plus tard, on peut toujours entendre la cloche du temple d’or?
òu sont parties les grues jaunes
envolées pour toujours, laissant un palais désert?

Oh, mon amour, mon poète sino-vietnamien
tu aimes le pays de ta mère; moi, je t’aime
“d’un galop lourd, tu franchis le défilé
òu pend la vieille bannière et òu le clair de lune répand le rêve ancien…”

L’amant? oh oui, mon amour réel
ma subconscience n’a jamais pardonné à Chin Shih Huang-ti
je rêve que, dans une vie antérieure, j’étais Li Po
et ma plume aiment pour toujours les traits de Tu Fu

Bà Hàng Xóm Mỹ

Vi Khuê

Tôi ở nơi đây đã sáu năm
gặp bà mới chỉ một đôi lần
dẫu rằng hàng xóm chung cư cả
nhưng chưa bao giờ tiện viếng thăm

Đêm kia trời nổi cơn oi bức
tôi rảo quanh sân trước khoảnh vườn
từ dạo xa quê, trời dẫu lặng
lòng tôi oi bức cứ từng cơn

Tôi bước, khoanh tay, đầu cúi xuống
thấy gì đâu giữa khoảng mông mênh
bỗng dưng một tiếng chào thăm hỏi
lạ lẫm, làm tôi thoắt giật mình

Bà hỏi tôi, "sao, mạnh khỏe không
biết chăng khuya xuống lạnh vô cùng
có chi thao thức xin tâm sự
chút tình hàng-xóm-thấy-qua-song"

Vội vàng, tôi nói cảm ơn. ôi
cảm động làm sao ở xứ người
không phải cố tri mình gặp gỡ
mà người hàng xóm rất xa xôi

"À, tôi đang nghĩ có Trời chăng
bà trả lời tôi với, được không"
trong đêm le lói, đèn leo lét
lấp lánh đôi ngươi ngó, lạ lùng

"Có Trời, ồ có, chứ sao không
Trời ở đôi ngươi ngó, lạ lùng
Trời đẩy đưa tôi từ gác nhỏ
đến cùng người khác giữa đêm đông

Trời giáng cơn tai họa xuống người
khi, đời vô vị, vẫn ôm thôi
ôm cho đến chết còn tha thiết
Trời đó! người sao cưỡng lại Trời"

"Vâng, Trời chỉ có thế mà thôi
không nghĩa là ban phước-lộc đời
không nghĩa rằng giang tay cứu độ
khi người đau đớn gọi: Trời ơi

Việt Nam, hình ảnh "Boat People"
là đã từng giông tố bão bùng
đã gọi Trời ơi, Trời chẳng lại
thì đừng hi vọng, chớ trông mong"

Bà hàng xóm Mỹ đêm tôi gặp
chỉ một tuần sau đã mất rồi
tôi đến thăm bà trên gác nhỏ
một mình nằm chết rất đơn côi

Chúng tôi trong cảnh chiếc thuyền con
bão táp triền miên cứ dập dồn
nên đến đây nương tìm hạnh phúc
sao bà mắt nhắm lệ còn tuôn

1981

Ma Voisine Américaine

Translation by Bernard Detrez

Je vis ici depuis environ six ans
et ne l’ai vue qu’une fois ou deux
bien que voisines de pallier, nous n’avons pas trouvé
l’occasion d’une visite de courtoisie

Cette nuit-là, l’air était étouffant
j’allai marcher un peu dans la cour de devant
- depuis que j’ai quitté ma patrie, même aux chaudes journées
mon coeur connait des périodes d’un poids étouffant

Je marchais, les bras croisés, la tête baissée
dans l’oubli du monde entier
soudain, une voix dit: “salut!”
une voix étrangère, qui me fit sursauter

Elle me demanda avec bienveillance
“comment allez-vous? il est tard
l’air fraichit, savez-vous
qu’est-ce qui vous tient eveillée?
dites-le moi: laissez votre voisine
jeter un coup d’oeil à travers votre fenêtre “

Je répondis en hâte: “merci”, très émue
de rencontrer une amie sur un sol étranger
non pas une vieille connaissance
mais ma voisine, proche et lointaine à la fois

“Et bien, je pensais, Madame, ‘Dieu existe-t-il?’
pouvez vous me donner la réponse, oui ou non?”
les lumières de la rue éclairaient faiblement la nuit
ses yeux scintillèrent de surprise

“Oh bien sûr, Dieu existe! pourquoi pas?
Dieu regarde dans mes yeux intrigués
Dieu me pousse hors de mon petit appartement
pour rencontrer quelqu’un par une nuit d’hiver

La colère de Dieu envoie des épreuves et des peines aux hommes
alors qu’ils tiennent à leur petite vie
et se cramponnent à elle jusqu’à ce qu’ils meurent
voilà Dieu! comment les hommes peuvent-ils s’opposer à la volonté de Dieu?”

“Oui, Dieu veut dire cela, et rien d’autre
pas de grâces et bénédictions sur le monde
pas de mains secourables et de bras sauveurs
quand les hommes en détresse crient: “O! Mon Dieu!”

“Les Refugiés de la Mer”, voilà l’image du Vietnam
ils ont affronté de telles tempêtes sur la haute mer
ils ont crié: “O Mon Dieu” et Dieu n’est pas venu
ils feraient mieux de ne plus nourrir aucun espoir”

La voisine Américaine que je rencontrai cette nuit là
mourut la semaine suivante
je lui fis une visite dans son petit appartement
son corps tout seul dans la mort

Nous chevauchions nos frêles bateaux
que les vents et les tempêtes faisaient chavirer
et ainsi dans un port heureux, nous venions ici
pourquoi les larmes coulaient-elles de vos yeux clos?

Tình Quân Em Đã Lại

Vi Khuê

Hãy sống bằng hương của ái tình
hỡi loài hoa đẹp, cánh hoa xinh
hỡi loài hoa ngủ trong xiêm áo
em hãy là hoa của ái tình

Ôi bầu sữa mẹ ấm da tiên
ấp ủ môi con quá diệu huyền
tình ái em ôi là sữa mẹ
diệu huyền ấp ủ má môi tiên

Vầng nhật hồng lên hoa cỏ say
tình quân em đã lại rồi đây
thơm tho hơi thở nồng môi má
trong buổi vườn hương rạng ánh ngày!

1955

Mon Bien-Aimé est Arrivé

Translation by Hồ Tường An

Vis en parfum d’Amour
ô, la belle fleur aux jolis pétales
ô la fleur qui dort dans la costume des dames
sois la fleur d’Amour!

Ô, la source du lait maternel qui rent tiède la peau des anges
caresse les lèvres d’enfant le miracle sacré
l’Amour, ô ma bien-aimée, c’est du lait maternel
caresse les lèvres et les joues angéliques

Le soleil rose monte, les fleurs et les herbes s’ennivrent
mon bien-aimé est arrivé
son haleine embaumé, ses joues chaudes
dans le jardin parfumé et splendide de la lumière matinale

1985

Rồi Ta Sẽ Gặp Nhau

Vi Khuê

Thơ đăng đâu chẳng được
vẫn là thơ của mình
cớ gì mà phải buộc
sợi dây thừng vào chân

Đến chết vẫn còn dành
một chút danh để lại
nghĩ mà thương thân mình
bọt bèo thêm thảm hại

Ta còn gì hôm nay
để mà riêng giữ nữa
ngọn lá đã vèo bay
ngựa hồng qua cửa sổ

Đời rõ là bể khổ
sống mãi thành vô tri
nghe trong gió thầm thì
chuyện thần tiên quái gở

Người Việt chẳng cần sợ
con bộ "goai thu kê"*
đường đã thành sông mê
thì chèo ghe giữa chợ

Cúi đầu trước tâm linh
xin cho mình bát cháo
sự thật là câu kinh
"con người phải có gạo"

Rồi ta sẽ gặp nhau
"trên đường tới La Mã"
thơ như là ngọn lá
vèo rụng tới ngàn sau

Goai thu kê: Y2K

Then We Again Shall Meet

Translation by Trần Nhã Hoa

A poem could be published anywhere
As long as one's name is on the by-line
Why would one have a rope
tied around her feet?

Save it until death
A name behind to be left
Such a pitiful thought
For this anchorless lentil and foam fate

What have we today
To possess in private
The leaf shot away
Red horse running by the window

Life is bitter sea
Live until your mind ceases
I hear wind whisper
Some ghastly ghost tales

The Viets had no fear
Of the bug Y Two Kay
When the road flooded
Went by boat to meet

Head down to the spirit
Prayed for a bowl of porridge
All following the script
"One must have some rice"

Then we again shall meet
"All roads lead to Rome"
The poem like a leaf
injected into man's collective soul

Nắng Trên Đường Mao Bơn Xai

Vi Khuê

Nắng trên đường Mao-Bơn-Xai*
lấp lánh ngọc trai
hoa cỏ vàng nhánh biếc
Nắng rộn ràng tương lai

Em chẳng nhớ mùa Đông qua - chắc không trở lại -
bởi nắng hôm nay làm sáng trắng cả tâm hồn
tâm hồn em cỏ non
như trên cành soan con chim bồ câu mái
cất tiếng gù thơ dại

Gọi gì đâu gọi mãi
chim bồ câu?

Nắng hôm nay có màu vàng của lửa
lửa của tình yêu lửa của ngày mai
lửa của hôm qua còn rực tháng năm dài
của dĩ vãng ngàn năm rực cháy
trang sách ngậm ngùi
của những người ngồi tựa gốc mai
xưa

Em đã nói rồi mà - em không buồn nữa
bởi nắng trên đường Mao-Bơn-Xai rực rỡ
cô láng giềng vừa vẫy bàn tay đưa
"trời hôm nay đẹp quá, rất vừa
để chúng ta mặc quần đùi đi dạo phố"

Con sóc nhỏ nhảy bừa qua cửa sổ
nắng trên đường Mao-Bơn-Xai
trưa.

1994
* Mt. Burnside Way, Burke Virginia

Sunshine on Mount Burnside Way

Translation by Trần Nhã Hoa

Sunshine on Mount Burnside Way
Shimmers like jade and pearl
Flowers and grass yellow and bright
Sunshine
A rousing future

She missed not the winter that passed - likely forever -
For today’s sunshine whitened all her soul
Her soul like green grass
Like in the magnolia tree a female dove
Uttered an innocent call

Why kept calling, calling
dove?

Today the sunshine has hinted at a fiery flame
Flame of love flame of the morrow
Flame of yesterday still flaming the days
Flame of the thousand-year old fire
That burned the sorrowful pages
Books that belonged to those leaning-on-the-ancient-plum-trees

She already said:
She would no longer be sad
For the glory of the sunshine on Mount Burnside way
The neighbor girl waved her hand and said
“Today it’s nice, just great
For us to go shopping in shorts”

A young squirrel risked a jump by a window
The noon sun shone on Mount Burnside way

Đợi Cánh Diều Lên

Vi Khuê

Như bước chạy của đứa bé chơi con diều giấy
tay cầm sợi dây, đứa bé chạy, cánh diều lên
nhưng cũng phải còn tùy cơn gió đẩy
gió không hùa, diều giấy cũng nằm yên

Đứa bé ấy có khác gì tôi mấy
cầm sợi dây diều, tôi chạy giữa man thiên

2000

Waiting for the Kite up going

Translation by Nguyễn Huỳnh Điệp

A child flies a paper kite
Holding a string, he runs trying to make it fly
Thanks to the wind that offers a lift
Without which, the kite wouldn’t rise

I am but a child
with the kite thread, running hopefully in the wild world

Như Là

Vi Khuê

Hừng đông lại nhớ dòng sông
dòng sông lại nhớ hừng đông. Như là
câu hò bến cũ cây đa

2000

Like

Translation by Nguyễn Huỳnh Điệp

A dawn recalls a river
The river remembers the dawn. Like
the song the old landing the banyan tree

Tại Sao Tôi Khóc

Vi Khuê

Tôi muốn cầm dao cắt xẻ mau
thử xem trong óc xem trong máu
trong mỗi đường gân mỗi tế bào
mầm mống niềm đau tôi ở đâu

Tại sao tôi khóc sao tôi khóc
như người đói khát trên sa mạc
đưa tay sờ nắn khắp da thịt
nào thấy niềm đau tôi ở đâu

Tại sao tôi khóc sao tôi khóc

1969

Why Do I Cry

Translation by Nguyễn Huỳnh Điệp

I’d like to pick up a knife
to open and inspect inside
my brain, my blood and my every cell
to see where my misery dwells

Why do I cry? Why I cry?
Me, a hungry man in a desert dry
Every inch of my body checked,
Where the root of my misery does lie?

Why do I cry? Why I cry?

Tình Quân Em Đã Lại

Vi Khuê

Hãy sống bằng hương của ái tình
hỡi loài hoa đẹp, cánh hoa xinh
hỡi loài hoa ngủ trong xiêm áo
em hãy là hoa của ái tình
*
Ôi bầu sữa mẹ ấm da tiên
ấp ủ môi con quá diệu huyền
tình ái em ôi là sữa mẹ
diệu huyền ấp ủ má môi tiên
*
Vầng nhật hồng lên hoa cỏ say
tình quân em đã lại rồi đây
thơm tho hơi thở nồng môi má
trong buổi vườn hương rạng ánh ngày!

1955

Lover Arrives

Translation by Cao Biền

Do live by the fragrance of love
Dear beautiful flowerage, pretty petal
Dear flower sleeping in beautiful clothes
You be a flower of love
*
Oh mother's milk-breasts warm fair skin
Caressing the child's lips wonderfully so
My dear, love is mother's milk indeed
Wonderfully caressing fair skin and lips
*
The ascending red sun intoxicates grass and flowers
He has arrived, your lover
Sweet smell in his breath and flush in his cheeks
In the morning garden bright with the sun

Thiên Đường Nhỏ

Vi Khuê

Đây thiên đường nhỏ của tôi đây
có gối chăn và giấc ngủ đầy
có tiếng chim ca xanh lá cỏ
có bàn tay để ấm bàn tay

Vườn buổi sớm cây đầy trái chín
bàn chân non, đá sỏi ngọt ngào
tôi lỡ uống một ly trời mát lịm
cổ nghẹn, và không biết nói sao

Ở đây có tình người yêu người
có tuổi mười lăm đòi giận hờn
ôi cao sang quá tôi làm mẹ
ngự giữa thiên đường con, đó con

Ở đây ríu rít bầy chim nhỏ
hợp xướng bản tình ca xưa cũ
tình mẹ muôn đời như trăng soi
tình con bây giờ như nước lũ

Tôi sẽ bình yên mà đợi chờ
ngày con khôn lớn đến bây giờ
mười năm cô bé lên mười tám
tôi nhớ, quên người trong gió mưa

Hạnh phúc đôi khi cũng đủ đầy
như vầng trăng giữa độ tròn no
tôi xin ôm lấy thiên đường nhỏ
và trả cho người ảo mộng xưa

1969

Little Paradise

Translation by Chử Tam Anh

to my daughter

Here's that little paradise of mine
With pillows and plentiful nap time
With birds' singsongs over green leaves
With hands that warm those of mine

Morning garden filled with ripe fruit trees
Tender feet sweetening the pebble path
I drank from a fresh heavenly glass
Choked, and speechless I became suddenly

In here is a love between us
There is a sullen fifteen year old
Oh the majesty of being a mother
Presiding over your paradise, my little daughter

In here, the chirping of little birds
Singing the chorus from an old love song
A mother's love, forever the shining moonlight
A daughter's love, now a flooding tide

I will be waiting in harmony
For the days when you grow up to be
In a decade you'll turn eighteen
Still I remember one in windy rain?

Happiness can be abundant at times
Like the moon in its fullest size
I want to embrace my little paradise
And return to you the old elusive dream

Sa Mạc

Vi Khuê

Mênh mông muôn dặm cát vàng
từng hạt cát, mỗi lời than thở dài

Cát còn lạnh nỗi sương mai
huống chi tâm sự của loài người ta

Tôi đi trên biển cát, và
tôi nghe tôi cũng là sa mạc này

1989

Desert

Translation by Tường Minh

The yellow expanse of sands
stretches out into infinity
each golden grain’s heaving a sigh

Much as sand can feel the morning dew's chill
Much as sentiments of us human kind
I walk on the sandy beach
I feel that I am this sand collected

Âm Thanh Tháng Ba

Vi Khuê

Bài thơ linh tính về sự ra đi “vĩnh biệt” của “Nhà Tôi”,
vào tháng Ba năm 1996.
Lắng nghe, xa, ở cuối trời
tiếng con chim vạc giữa vời kêu sương
lũng nào sâu, huyệt nào vương
tiếng than não nuột nghe mường tượng thôi

Ô kìa, lá rụng hiên tôi
ồ không, chỉ ngậm ngùi đôi bước lìa
khép mi, lệ chẳng đầm đìa
mà ngưng đọng giữa chia lìa tháng Ba

Nói gì, ta nói với thơ
nói gì đâu, chỉ vu vơ điệu vần
nói gì, chỉ có hư âm
rớt rơi vào cõi trầm luân với người

Thì thôi, cây đứng trụi đồi
mùa xuân mà trắng tuyết, ôi, bạc đầu
không buồn chẳng có vui đâu
chỉ âm thanh rụng dưới cầu tháng Ba

1994

March Sounds

Translation by Chử Nhị Anh

"A poem that portended the passing of my husband in March 1996." (VK)
Listen, there, at the end of the sky
The sound of a bittern, mid-flight beckoning the mist
Echoing off some deep valley, some dark pit
A sorrowful sigh or is that just my mind?

There, is that the sound of leaves falling outside my door?
Oh no, it's just the sad steps of disunion
Closed my eyes, no flood of tears
Just stilled drops for the March separation

What to say? What can my Muse say?
Said nothing, just random rhymes and verses
What to say? There can only be fake sounds
Echoing in man's world in which he drowns...

Well then, be a hill-top lonely tree
In a snow-white spring, getting a white head
Not feeling sad, not feeling glad
Only this dropped sound under the March bridge

Làm Sao Để Đừng Chết

Vi Khuê

Làm sao để đừng chết
Làm sao để sống hoài
Cuộc đời dù bé mọn
Xin ôm hai vòng tay

Người ơi người cách xa
Xin gần nhau chút vớI
Lạnh lắm bóng trăng tà
Trăm năm đời ngắn ngủi

Dưới cầu con nước chảy
Trên cầu mây bay qua
Mây bay và nước chảy
Đời ta, ôi đời ta

Chung chuyến tàu trăm năm
Dững dưng không một lời
Trối trăn nào nghĩ muộn
“Mây ơi và nước ơi!"

1980

How So We Don’t Die

Translation by Chử Nhị Anh

How so we don't die
How so we can be alive
My two arms embrace
this humble life of mine

Man, you distant man
Please get close a bit
So cold, this waning moon light
So short, our hundred-year life

Water trickles under the bridge
Over the bridge, a cloud flies
Flying cloud and trickling water
My life, oy my life

We share this hundred-year trip
wordlessly and indifferently
Very last, these late final words
"Dear stream and dear cloud!"

Ngọc của Anh

Vi Khuê

Em nhớ một chiều xa vắng quá
khi anh dừng bước ngắm chân mây
tiếng sét ái tình xô cánh cửa
thổi lùa Ngọc đến ngát hương say

Từ đó anh yêu, anh đã yêu
bàn tay đổ lệ khóc: tình yêu
tim anh hấp hối như cơn nến
cháy rực trên Ngôi Mẹ diễm kiều

Em trả cho anh Ngọc của anh
đêm Nô-en Chúa rất an lành
đã về ngủ thiếp trong nôi cỏ
anh cũng về trong Ngọc của anh

Em trả cho anh Ngọc của anh
trầm ngát hương bay đêm Giáng Sinh
cho anh không khí này anh thở
mùi vị ngây say của ái tình

1965

Your Jade

Translation by Chử Nhị Anh

I remember one afternoon in the distant past
When you halted to gaze at the base of the cloud
Love pushed the door with a thunderclap
Ushering in your Jade, with the alluring scent of Love

And then you loved, you have loved
Your amorous tears flooded in your palm
Your heart fluttered as the candle's flame
Brightly burning in beautiful Mother Mary's niche

I will give your Jade back to you
Christmas Eve, baby Jesus with heavenly peace
Happily goes back to his manger for another sleep
You also, now you go back into your Jade

I will give your Jade back to you
The frankincense fills the Chrismas Eve
I will give this air that you will breathe
The mesmerizing scent of her love

Mặt Trời

Vi Khuê

Khi đứa con gái gửi thư về cho bà mẹ già
nói rằng

tóc con đã bạc rồi
bà mẹ già hốt hoảng trèo lên giường nằm
để mặc cho dòng lệ tự do trôi
trên khuôn mặt phủ đầy niềm sợ hãi không tên tuổi

Chúng ta
sợ hãi
mặt trời

1983

The Sun

Translation by Trần Nhã Hoa

When the daughter wrote her elderly mother
that
"My hair has turned gray".
The elderly mother panicked and climbed into bed
Let free the flow of her tears
On her face the face of Fear, with no name, without age
We are all
afraid of
the sun

Khi Con Còn Nhỏ

Vi Khuê

Cho bốn con của tôi
Khi Con còn bé, Con yêu Mẹ
nhìn lên, thấy sáng cả trời trăng
tóc bồng của Mẹ như mây nổi
và cả xiêm y cũng dịu dàng

Thỏ thẻ lời Con nói dễ thương
Mẹ ơi, Mẹ hỡi, Mẹ phi thường
Mẹ thơm hơn cả mùi hương phấn
Mẹ vàng, Mẹ ngọc, Mẹ kim cương

- Ừ nhỉ, Con thương, Mẹ biết rồi
mỗi ngày mỗi tối nói thương thôi
mà sao buổi ấy, khi xem hát
Con vẫn rằng "thương Mẹ nhất đời"

Con thấy gì đâu sân khấu kia
bao nhiêu lộng lẫy thướt tha kìa
cả và vũ trụ bao la nữa
chẳng bằng mắt Mẹ ướt khi khuya

Năm lên mười tám, Con gặp Người
- Người yêu, ai chẳng có người yêu -
với chàng, Con nói câu tâm sự
"Ôi Mẹ mình, thôi, quá diễm kiều"

Khi Con còn nhỏ, Mẹ yêu Con
yêu nhất bàn tay bé cỏn con
một giòng sữa ấm tuôn vô máu
cũng đủ làm căng mập ngón tròn

Chưa nhìn đã thấy cả dung nhan
Con quý, Con cưng, Con phượng hoàng
Con đến, như Trời ban phước xuống
Con nằm, nôi nhỏ rạng hào quang

Tình Con yêu Mẹ, Mẹ yêu Con
không đắn đo, không chút buộc ràng
không hỏi vì sao, không muốn hiểu
đông tàn, xuân tới, giá băng tan

Rồi, Con cao lớn Con xinh đẹp
- nhìn Me, Con đã hết nhìn lên -
những khi Me khóc, Con khuyên nhủ
"xin Mẹ đừng nên quá yếu mềm"

Tình yêu thuở ấy là Con-Mẹ
là cõi chim xanh, cõi bướm hồng
năm tháng phôi pha, người chẳng đổi

Tình Con-Mẹ vẫn rất Thiên Đường

1970

When You Were Young

Translation by Phương Viên

"For my four children" (VK)
When you were young, you loved me so
gazing up at me, you saw a moonlit sky
my bouffant hair, you thought were the clouds
and even my humble garbs, to you were fine

Your voice piping, you said lovingly
Ma dear, Ma love, you are superb
you’re more fragrant than any perfume
you’re gold, you’re diamond, you are jade

Yes, loved one, well I knew
every day every night you told me so
but why that night at the show
“I love you best”, you said, “I hope you know”

You saw nothing of that stage
the fineries the splendors parading by
and in this boundless wide wide world
nothing could move you as tears in my eyes

You turned eighteen when you met him
- a lover, every girl must have one -
with him you confided your thoughts
“oh, my Ma, she’s wonderful, you know”

When you were young, I loved you so
how I adored your tiny hands
a stream of warm milk into your blood
enough to round your little fingers then

When I closed my eyes, I could see your face
my treasure, my darling, my beautiful babe
your birth was a blessing of God
radiance glowed from the crib you lay

Your love for me, mine for you
there were no reserves, no strings, no ties
we never asked why, didn’t need to know
winter left, spring came with the melted ice

And then you grew, all tall and pretty
- you no longer looked up, when at me you smiled -
and when I cried, you whispered softly
“please, Ma, you must not be so fragile”

Our love, the love of Mother and Child
is of the world of bluebirds and the butterflies
years come and go, we never changed

Mother and Child - still sacred, as time goes by

Tháng Giêng. Ồ, tháng Giêng

Vi Khuê

Hôm qua, mồng một tết
hôm nay, tháng Giêng mà
nhìn qua khung cửa sổ
trắng xóa một màu pha

Người ngồi trên xe thư
ném tờ báo xuống đất
ông già khua cán xẻng
rạch nốt con đường đi

Con đường, đen đậm đà
trên nền tuyết trắng xóa
cây, cao mà trụi lá
khô rốc, chẳng cành, hoa

Tháng Giêng, ồ, tháng Giêng
mùa xuân vừa mới tới
nhà nhà im vắng thế
con chó nằm, ngó nghiêng

Giật mình, điện thoại reo
giọng ai mà thỏ thẻ
"chúc em vui thật nhiều
cùng xuân về, nhé nhé"

1994

January, Oh January

Translation by Nguyễn Huỳnh Điệp

New year came yesterday
It’s January today
Outside the window
All is white in snow

Man on a postal truck
Throws newsprint on the dirt
An old man swings his spade
Clears the rest of the walkway

The road is black in contrast
on the landscape of white snow
Barren tall trees all bereft
of leaves and flowers to show

January, oh, January
Has spring just arrived
How quiet are those houses
A dog rests on its side

The phone brings a message
A soft voice whispering
“Come true your best wishes
In the very new spring”

Tại Sao Thu Đến

Vi Khuê

Tại sao thu đến tôi không biết
chỉ biết rằng thu mang nguyệt theo
tại sao xuân đến tôi không biết
chỉ biết là hoa nở rất nhiều

1968

How Came Autumn

Translation by Trần Nhã Hoa

How came Autumn I knew not
But for Moon with whom it did
When had Spring come I knew not
But for the flowers that blossomed forth

Một Đời Đau Khổ Làm Nên Mẹ

Vi Khuê

Kính dâng Mẹ già tôi
và những Mẹ già Việt Nam
một đời đau khổ vì chinh chiến

Một đời đau khổ làm nên Mẹ
tóc bạc da mồi, trí ngẩn ngơ
tuổi sáu mươi, thân còn khỏe mạnh
mà hồn đã lạc phố phường xưa

Mẹ nhớ vu vơ thời Pháp thuộc
một đêm mật thám đến moi vườn
lá cờ liềm búa ai chôn đó
để hại người lương thiện, mà thương

Mẹ nhớ một thời quân Nhật đến
người ta tố cáo kẻ thân Tây
cậu Ba năm ấy vừa hăm bảy
bị chặt bàn tay, máu đỏ đầy

Nửa đêm mở cửa, Mẹ kêu: Ôi
bớ bà con làng nước ra coi
bàn tay ai đó mà ve vẩy
có phải hồn oan thức dậy, ngồi

Mẹ nhớ con đò bến Hải Lăng
người chèo không mảnh khố che thân
bầy con thả lưới mò tôm tép
bắt được thây ai trẩy ngược dòng

Nửa đêm thảng thốt, Mẹ kêu: Ôi!
bớ bà con làng nước ra coi
người ta còn sống đem chôn cả
tội nghiệp làm sao những kiếp người

Xóm nghèo Mẹ ở nhiều mồ mả
mẹ nhớ mồ em, nhớ mả anh
nhớ mộ thằng con, mồ đứa cháu
khuya về nghe giọng nói yêu thân

Mẹ làm rộn cả khóm phường lên
ai cũng phiền theo bà cụ điên
nhưng có người thương, ôm lấy Mẹ
hôn bàn chân phỏng dấu truân chuyên

Mẹ ơi! thân xác Mẹ còn đây
một nửa hồn xa cõi lụy này
một nửa hồn kia còn níu lại
những niềm đau khổ quá sâu cay

Con mong tin Mẹ về phương Phật
lồng lộng mây cao cánh hạc hồng
con sẽ đốt lên Trời sáng rực
bài thơ thương Mẹ quá là thương

1984

A Painful and Bitter Life Made Mother

Translation by Chử Nhị Anh

Dedicated to my aged mother
and the aged mothers of Vietnam
who led painful and bitter war-ravaged lives
- VK

A painful and bitter life made Mother
Hair white, skin waxed, wandering mind
At age sixty, her body was still strong and healthy
But her mind was lost in a past world

Ma vaguely remembered the days of the French
One night, the secret police came and dug up the backyard
A sickle-and-hammer flag somehow was found there
to frame innocent people, her own

Ma remembered the days of the Japs
“A French connection” someone said
Uncle Ba that year only twenty seven
His hand was chopped off, blood everywhere, red

Midnight, opening the door, Ma cried:
Hey everybody, neighbors, come and see
Whose hand is it that’s waving
Is that a wronged-spirit sitting up there?

Ma remembered a boat off the port of Hai Lang
The poor and naked boa
while casting a net for shrimp
caught a corpse traveling up the stream

Midnight, scared out of wits, Ma cried:
Hey everybody, neighbors, come and see
Look at all these people buried un-dead
Oh, these human lives, what a pitiful fate

Her poor village had many graves
Ma remarked on her younger- and older-brothers’
On one of her childrens’; on her nieces’
When night came, she heard their loving voices

Ma disrupted the whole neighborhood
Everyone complained of the crazy old woman
But embracing her, some understood
Kissed the many scars on her charred foot

Oh Ma! Your body was still here
But half of your soul already left
The other half clinging on
To all the pains, deep bitter and strong!

I pray for news of your arrival to Buddha
Flying high above on a crane’s pink wings to Nirvana
I will burn to light up the whole sky
A poem dedicated to Ma love of mine

Tiếng Gọi

Vi Khuê

Những tưởng âm thanh chẳng có hương
trưa nay nghe tiếng gọi bên tường
tiếng con chim vịt bên tường gọi
ngát cả trời đây hương cố hương

1990

Beckoning Call

Translation by Trần Nhã Hoa

One would think that sounds have no smell
At noon I heard a beckoning call by the wall
A duck by the wall voiced a quack
Filled this world with the scent of my past home

Mẹ

Vi Khuê

Thấy giải nước trong, tưởng mẹ già
Một đời tuôn trải giữa trần sa
Ngút xanh trên ấy nguồn gieo hạt
Thắm biếc ngoài kia sóng nở hoa
Nếp một càng thơm trên bếp lụa
Mía lau thêm ngọt dưới trăng tà
Bao nhiêu dâu bể ngần lai láng
Đẹp bấy Lam Hồng đất nước ta

1982

Mother

Translation by Chử Nhị Anh

Saw the clear brook, thought of old mother
One life blowing in sand and dust
From the green mountain up high was source
To the shimmering distance flowered waves
Sticky rice sent sweet scent all over hearth
Sugar canes made for a sweet night under moon
After all the upheavals throughout the places
How beautiful! The mountains and rivers of our motherland

Cha

Vi Khuê

Thấy núi âm thầm tưởng bóng cha
Nghìn trùng tịch mịch giữa bao la
Nụ cười mây sớm tươi thiên địa
Giọt lệ sương khuya lạnh hải hà

Father

Translation by Chử Nhị Anh

Saw the silent mountain, thought of father's shadow
Alone in thousand leagues of vastness
A smile to the morning cloud gave joy to sky and earth
Sao thế nhỉ? Trăm đường vân cẩu
Ngần này ư? Một kiếp tinh ba
Thanh sơn còn đó xanh lòng Mẹ
Như nỗi niềm kia mãi mãi là

A night dew tear gave chill to rivers and seas
But why? Hundred ways on the brilliant-cloud flight
So short? One pre-ordained fate
The blue mountain is still there to green Mother's heart
Like the deep sentiment eternally heard

1982

Xuân Sớm Mai

Vi Khuê

Buổi sớm mai xuân đẹp tuyệt vời
Ráng hồng óng ả gái hai mươi
Chợt nghe luồng rạt rào trong đất
Thoáng gặp niềm phơ phất giữa trời
Có phải hừng đông lên cặp má
Hay là xanh thẳm xuống đôi ngươi
Đào hoa tương ánh cùng nhân diện
Thơ tự nhân gian hé nụ cườI

Spring Morn

Translation by Chử Nhị Anh

Beautiful spring aurora
Sky bright and pinkish as a maiden of twenty
Aroused by a flow from the earth
Struck by a wisp of life's breeze
I saw dawn rising on her cheeks
and the depth of green in her eyes
Cherry blossoms reflected off maiden's face
Ancient poetic lines induced a half smile

Líu Lo

Vi Khuê

Bỗng dưng, nghe phất phơ đời
nghe như có gió ngàn khơi thổi về

Hỏi thăm thầm đóa hoa lê
mới hay xuân đã tới kia, ven đồi

Nét mày, trăng thượng tuần soi
vàng hoe tóc, gái nhỏ cười dưới sân

Ô hay! thế giới đã gần
sao cô châu Á lại bồng bế em

Ô hay! rũ sạch ưu phiền
sao cây thay lá-đỏ liền lá-xanh

Ô hay! trời đất chuyển mình
nghe xuân mang lại hòa bình ấm no

Con chim nó hót líu lo
mừng xuân đem trả tự do cho người

Bàn chân nhỏ bước ra chơi
tương lai: cháu ngoại đã cười-rạng-đông

1990

Twitter

Translation by Chử Nhị Anh

Suddenly, I feel a breeze
as if winds are coming from mountains and seas

Inquiries made to the peach blossom
so it is that spring’s arrived at the mountain’s edge

Under the new moon shows up an eyebrow
Very yellow-haired girl laughs in the courtyard below

Oy! Has the world got so closed up,
that she from the East was now cuddling her?

Oy! Let’s beat out the dust of worries
about trees wearing green, then red leaves

Oy! The earth and sky are turning
Do you sense peace and prosperity with the arriving spring?

The songbird, it twitters on and on
to celebrate this spring Freedom is returned

The baby steps are out at play
Tomorrow: grandchild’s smile dawns the day

Ở Biển về Nghe Bản Đồng Ca

Vi Khuê

Ta như biển. Nên cứ hoài sóng vỗ
người như non. Đứng đó biếc xanh hoài
rồi một buổi sóng trào dâng, thác đổ
biển và non rầm rộ chuyển lên ngai

Ôi. Sao biển ầm ầm nghe muốn khóc
người có gì để ngực xốn xao không
chẳng lẽ cứ im lìm tuôn xuống giốc
những bàn chân trượt té dưới gai chông

Ta nhắm mắt lịm dần bên sóng vỗ
trôi lênh bênh trên chín ngọn triều đầy
thân xác lẫn linh hồn đều ngập gió,
sóng lao xao. Sóng của mặt trời ngày

Lồng lộng gió cho tim người bão táp
thênh thang trời cho mắt đẹp nhìn mây
người vẫn đứng giữa biển trời chất ngất
trên hai chân đồng trụ. Đứng như cây

Đã rạp hết những hoa hèn cỏ dại
xin mời lên. Người hãy cứ lên ngai
người như Núi. Và ta như Biển ấy
giữa muôn vàn tinh tú nhấp nha say

Cơn đồng thiếp qua rồi. Ta trở lại
trên con đường cỏ dại đẫm bùn nhơ
bầy ểnh ương sao tấu vội bản đồng ca
làm khiếp hãi đàn cò bên suối ngọc

1994

Back from the Beach Hearing a Chorus

Translation by Chử Nhị Anh

I am an ocean. Can't help but hear the flapping waves
You are a mountain. Standing blue forever there
Yet one day shall rise the tide and down pour the waterfalls
Mightily we'll ascend onto our thrones

Oy. The ocean poundings make one weep
Do you feel anything upsetting in your chest?
We can't just let things slide without a protest
Our feet slip, landing on spikes and thorns

Eyes closed, I weaken with each flapping wave
Float above the nine-headed tidal phases
Body and soul, a wind has carried
the tumultuous waves. Waves of a sun-shined day

Thrusting winds build storms in your heart
Clearing skies let your pretty eyes view clouds
You stand there between sea’s and sky’s vastness
on two bronze pillars. Stand as a tree.

All laid flat - wild flowers and grasses
Please ascend. Please step up to the throne
You are mountain. And I am your sea
Among the millions of blinking drunken stars

The dream-séance's over. I am back
on this small muddy dirt path
An ensemble of bullfrogs sings an impromptu chorus
Frightening the herons by the jade stream congregate

Chào Đón Tân Thiên Niên Kỷ

Vi Khuê

Tôi trân trọng đón chào Tân Thế Kỷ
Để cho thêm mùi vị buổi Xuân đời
Mới ngày qua Em chỉ mới hai mươi
Sáng nay đã rộn ràng hăm mốt nhỉ

Người ta gọi Đệ Tam Thiên Niên Kỷ
Là tên Em. Rực rỡ dưới cờ hoa
Em dịu dàng. Em nhẹ bước chân ra
Trên đôi gót ngọc ngà thơm lụa biếc
Của tà áo pha lê trong tựa tuyết
Mà trần gian âu yếm tặng trao rồi

Xin chào Em. Thế Kỷ Mới Tinh Khôi
Em có biết nhân gian vừa cúi lạy
Để năn nỉ Ông Trời nguôi giận lẫy
Sao đành tâm sao hẹp lương Trời ơi

Hãy xót thương cho thế giới loài người
Chưa qua khỏi bàng hoàng cơn thổn thức
Nào bão lụt cuốn trôi nào động đất
Tiếng kêu than còn vọng tới thiên đình
Mà làm thinh. Trời hỡi. Sao làm thinh
Ông Trời ạ. Tội tình chi lắm thế?

Trẻ sơ sinh đưa bàn tay nhỏ bé
Của con người-thứ-sáu-tỷ ngo ngoe
Đất chật rồi. Thượng Đế. Làm sao đây
Mà em vẫn ra đời chi rứa nữa?
*
Nhưng nói vậy mà thôi. Là nói vậy
Chứ xanh cây vườn vẫn cứ xanh cây
Trong đau thương hy vọng vẫn tràn đầy
Vẫn rộn rã bày ra muôn yến tiệc

Bởi ham sống sau mỗi lần tưởng chết
Nên loài người chẳng biết mệt là chi
Vẫn giàn ra trăm ngàn trận li kỳ
Để chào đón rập ràng Tân Thế Kỷ
*
Thế Kỷ Mới. Nàng ơi. Quay ngắm lại
Trần gian tôi: diễm tuyệt đến vô cùng!
Ôi lẽ nào mà trái đất nổ tung
Thì ... uổng quá! Dễ gì ta có được

Quả địa cầu trang bị¸ bởi Toàn Năng?

Welcoming the New Millenium

Translation by Chử Nhị Anh

Respectfully I welcome New Millenium
Adding spice to this spring day in life
Just yesterday You were only twenty
This morning so busy on your twenty first

They use The Third Millenium
as your name. Glorious under the spangled flag
Your grace. You graciously step out
On precious heels, with fragant brilliant silk
Your glass dress's hem pure as snow
Our world has lovingly proffered you.

I salute you. The brand new century
Did you know that the human world had just kowtowed
To pray God to cool down his wrath
So heartless, how difficult, our God

Please show compassion to the human world
Still dazed in a heart-felt weep
For typhoons to earthquakes
Our cries echoed all the way to the celestial palace
Yet silent. Dear God, why stayed silent so?
Hear me God. Why made us so miserable?

A newborn babe raised his little hand
The six-billionth person's hand
Our earth is overcrowded. Dear God, what to do
Why another newborn child in this world?
*
Well that's just talk. It's only just talk
The green-treed garden has its green trees
In pain, hope is still overflowing
Still rowdy all the festive feasts
*
Ravishing for life after escaping a near death
Human kind never knows when to get tired
Again drawing up thousands of new ideas
Busily welcoming the New Century
*
New Century. My Demoiselle. Please look back
My human world: an infinite beauty
Oy, what a pity it would be
If the earth will explode! Not easy to get another of
his globe furnished by the Omnipotent God?

Cùng Tôi Nhé, Ta Đi

Vi Khuê

Tôi chẳng biết vũ trụ này sinh ra để làm gì
tôi chỉ biết mỗi bước tôi đi thì quá đỗi diệu kỳ

Hình như vũ trụ này sinh ra cũng để mà đi thì phải
sao thì sao, tôi cũng không bao giờ dừng lại

Và xin người, cùng tôi nhé, ta đi
2000

Come Along with Me, Let Us Go

Translation by Trần Nhã Hoa

I don’t know for what purpose the universe was made
Just that every step I walk is so marvelous

May be the universe was made so I can walk
Well in any case, I will never stop

Come along with me, let us go