Tình Thầy Cháu

Chử Nhất Anh

Kính gửi Ba Mẹ và Thầy Cô của một thời Văn-Học Dalat

Đã gần 40 năm xa Đà-Lạt, nhưng dường như mỗi ngày tôi đều nghĩ đến cái thành phố thương yêu đầy kỷ niệm mà ở đó trong tôi đã có nhiều mối tình: tình quê hương, tình gia đình nội ngoại, tình cha mẹ, tình anh chị em, tình bạn bè, tình cốt nhục, tình sơ giao, tình sông núi, tình cỏ, tình hoa. Nhưng đặc biệt có một thứ tình mà đến ngày hôm nay vẫn thắm thiết và sâu đậm trong trái tim bốn chị em chúng tôi, đó là tình thầy cháu.

Từ bé lúc còn học trường Pháp bậc tiểu học, gia đình chúng tôi sống ngay trong khuôn viên trường Văn-Học. Bốn chị em chúng tôi lớn lên bên cạnh những sinh hoạt đầy màu sắc, mới lạ của trường như thi đua bích báo, văn chương, văn nghệ thể thao, cắm trại, xi nê hàng tháng, phát thanh vào giờ ra chơi, lạc quyên cứu trợ đồng bào nạn nhân chiến cuộc, lễ diễn hành.

Xin nói thêm rằng ngày đó Văn-Học, Văn Khoa luôn nổi bật trong những dịp điễn hành với chiếc áo dài vàng đồng phục rực rỡ và với người cầm bảng đẹp nhất trường thời bấy giờ là chị Phạm Thị Bích Thủy.

Hàng ngày chúng tôi nhìn ngắm, thán phục, và chiêm ngưỡng hoạt động của các anh chị lớn trong trường như anh Trương Anh Dũng, Trương Chí Dũng, chị Phạm Thị Bích Thủy, chị Nguyễn Thị Trung, chị Trương Thị Lệ, anh Nguyễn Sơn, anh Lộc v. v.. và đương nhiên chúng tôi gặp các thầy cô vào ra dạy học.

Mỗi lần như thế ba mẹ đều bảo: “Các con chào thầy cô đi”.

Vòng tay cúi đầu chào các thầy cô, nhưng trong mắt chúng tôi lúc ấy các thầy cô là bạn của ba mẹ nên chúng tôi xưng là... cháu.

Thế rồi bốn chị em chúng tôi đổi qua theo học chương trình Việt ở trường Văn Học vào năm đệ thất, hình như là niên khóa 67-68.

Vào lớp ngỡ ngàng gặp lại các thầy cô, nay uy nghi trên bục gỗ với phấn bảng cầm tay! Chúng tôi bắt đầu thấy thầy cô thật vĩ đại, trong sự ngưỡng mộ tuyệt đối của những đứa học trò ngoan.

Đúng như truyền thống đạo đức “tôn sư trọng đạo,” tất cả những điều thầy cô dạy dỗ đều là khuôn vàng thước ngọc cho chúng tôi noi theo. Hơn thế nữa, dường như là những lời giáo huấn thưở xưa đó đã tự bao giờ thấm nhuần vào đầu óc, hun đúc nên con người, nhân cách và sự suy nghĩ của chúng tôi, những học trò Văn Học ngày hôm nay.

Bao năm qua, bên tai tôi vẫn còn văng vẳng lời thầy dạy “làm người cho phải đạo làm người”, giọng thầy vang vang truyện Kiều “bâng khuâng nhớ cảnh nhớ người, nhớ nơi kỳ ngộ vội dời chân đi”, tiếng thầy khí phách Nguyễn Bỉnh Khiêm “ta dại ta tìm nơi vắng vẻ, người khôn người đến chốn lao xao” và mê mẩn, say sưa với Bạc Tần Hoài:

Yên lung hàn thủy nguyệt lung sa,
Dạ bạc Tần Hoài cận tửu gia.
Thương nữ bất tri vong quốc hận,
Cách giang do xướng Hậu Đình Hoa.

Có một lần thầy dạy Triết của chúng tôi, mà cả trường đều ngưỡng mộ, thầy Nguyễn Minh Diễm, hóm hỉnh hỏi rằng: “Tại sao lại gọi là thầy mà xưng bằng cháu?” Bốn chị em chúng tôi chỉ biết nhìn nhau cười...

Cứ như thế, năm tháng trôi đi, chúng tôi dần dà trưởng thành trong tình thương yêu đùm bọc của gia đình; trong văn chương, thơ phú và khoa học của một nền giáo dục đẹp đẽ và tuyệt vời mà nay đã một thời vang bóng.

Đời người như bóng câu qua song cửa, một số các thầy cô đã ra người thiên cổ hoặc đã già yếu với tuổi đời chồng chất. Xa quê hương, chúng tôi vẫn may mắn giữ được liên lạc với một số thầy cô và bạn bè của ngày tuổi nhỏ. Trên đất khách quê người, thỉnh thoảng thầy trò lại có dịp ngồi xuống ôn chuyện xưa Văn Học Dalat và lẽ dĩ nhiên không quên câu chuyện thầy-cháu. Bây giờ tôi đã lớn và đã hiểu rõ ý nghĩa của nó, đó là một thứ tình cảm thiêng liêng, trân qúy đã hiện diện tự bao giờ trong vô thức tuổi thơ của chị em tôi, một thứ tình cảm không chỉ giữa thầy trò mà còn là sợi dây gắn bó giữa người thân, của những người cô chú bác và các cháu thân yêu.

Cùng các bạn Văn Học,

Đã 40 năm qua...thời gian sẽ cứ thế mà trôi. Có lẽ một ngày nào đó không xa, chúng ta sẽ không còn có cơ hội và khả năng để níu kéo kỷ niệm được nữa. Hôm nay viết những dòng chữ này, hy vọng lưu lại một chút Văn Học xưa. Mai kia sẽ có ngày gặp lại, sẽ cùng ngồi bên nhau mở từng trang kỷ niệm của một thời đẹp nhất trong đời.

Mai sau dù có bao giờ
Đốt lò hương cũ, so tơ phím này